Lowlands, zondag 20 augustus 2023
Sophie Straat trapt de dag in met ‘Smartlap is niet dood’. In het tweede couplet zet ze gelijk al een stem op waarvan je gelijk weet hoe laat het is. Dit zijn geen zoete liefdesliedjes. Ook in ‘Hey Yvonne’ haalt ze zo vocaal uit dat we denken dat ze misschien echt pissed is. ‘Mijn Club’ klinkt voor ons nog steeds als ‘5 years’ van Bowie, en bij ‘Mooier Als Je Lacht' vragen we ons af of het vreemd is te dansen op een track over seksuele intimidatie. Want dat gebeurt hier; mensen dansen en zingen mee omdat ze blij zijn. Of het gaat over dat het kut is om agent te zijn of dat er meer vrouwen in de kamer moeten komen lijkt om het even. Dan komt de aap uit de mouw: Sophie is boos vanwege de zaak in België waarbij aspirant student verenigingslid Sanda Dia bij een ontgroening is dood gekomen, en de daders (uit een welvarend wit milieu) wegkomen met een boete van 400 euro. In artikelen over deze gebeurtenissen wordt gewaarschuwd voor de heftigheid van de details. Welk mensenleven is nou 400 euro waard, vraagt ze ons. Het is misschien wrang dat Sophie hier staat te spelen voor een overwegend wit en rijke groep jongelui. Het zijn daarmee geen boeven, maar in potentie wel het publiek wat op een studentenvereniging zit en daarmee het risico loopt te belanden in een situatie van normvervaging. Maar ook vanuit een begunstigde situatie net overal wat makkelijker mee weg te kunnen komen. Het nummer ‘Papa’ sluit daar naadloos op aan en de band klinkt gelijk vetter.
Het publiek gaat helemaal los als Wieger Hoogendorp (producer, mede-oprichter, uitvinder van Goldband en partner van Sophie) en de zanger Boaz Kok van Goldband ineens het podium op komen huppelen en meezingen met 'Tweede Kamer’. De band intro is ook tof en dan hoor je wat een goede muzikanten ze verzameld heeft. Daarna gaat ze weer schreeuwend los en ploft neer op het podium. Aan het einde van de show ontstaat een moshpit en wordt het wat rommelig. Toch past deze vorm van uiten van opgekropte ontevredenheid. ‘t Is soms meer punk dan smartlap. Wende is de grootmeester in het vertolken van het interne leven in muziek en Sophie is de grootmeester in het vertolken van (politiek en humanitair) onrecht. Ze stelt zichzelf en haar ego compleet ondergeschikt aan het opkomen voor de rechten van anderen. Dat is haar drijfveer, ongeacht wat anderen vinden en dat is ijzersterk. Of het nu via punk of de smartlap eruit komt is secundair. Haar organist staat na afloop te springen backstage, show geslaagd, met Progress vlag en wimpel.
Son Mieux heeft een herkenbare sound. Dat is knap in dit muzikale landschap. De hit 'Multicolor' wordt uiteraard ook gespeeld en gelijk bij de eerste piano akkoorden wordt overal om ons heen gedanst. De band speelt vrolijke muziek, met viool en saxofoon.
Tamino heeft geen enkele intentie om een protestsong of een vrolijk feestnummer te maken. Je valt gelijk in een diep en serieus gat als Tamino begint, maar hij laat je hand niet los. De Belg met een Egyptische vader heeft wat oosterse invloeden in zijn gitaarspel en zingen zitten die aangenaam zijn. Zijn stem is donker en laag en volgens de eerste de beste google link is hij verwant aan Bowie en Jeff Buckley. Dat laatste kunnen we beamen. Soms is het meer een poëet dan een zanger. Zijn muziek is niet altijd erg toegankelijk, maar de cello (Frederik Daelemans) onderstreept de serieuze schoonheid van zijn liedjes. De laatste regels van ‘Habibi’ met kopstem bezorgt ons kippenvel. We voegen Thom Yorke toe als zijn gelijke; zowel in intensie als hoge lange melancholische uithalen.
Kippenvel krijgen we ook van de zangeres Raye, zelfs als je in een ander gebouw bent. De zangeres krijgt zulke lange tonen vanuit haar tenen het terrein over dat je elkaar aankijkt en denkt, wat is dit??! En dan speelt ze nog maar een paar minuten.
De Jeugd Van Tegenwoordig. De Alpha tent heeft een soort afgesloten veld; De tent is aan drie kanten open en daaromheen heb je links en rechts een veld wat schuin omhoog loopt (als ware een tribune) en de derde kant is open en loopt door tot aan de vijver. Het podium loopt uit met een brug / catwalk. Als je bij ‘t podium wegloopt en omhoog alles overziet wat er bij de Jeugd gebeurt is dat indrukwekkend. De Jeugd, vol zelfspot over hun eigen levensfase (“ik ben oud / ik ben getrouwd / met een vrouwt / waar ik van houd”) laat de zaal springen en meezingen. De taalkunstenaars met hun eigenzinnige kijk op hun omgeving brengen vrolijkheid en humor. Willie Wartaal is geestig als Faberyayo chill over de mensen heen rolt richting podium. “Nee andere kant op, hem hebben we niet meer nodig”: En zoals Vieze Fur zingt en rapt is er geen tweede. Hij ziet er niet meer zo vies uit met zijn strakke kapsel maar de uithaaltjes en stemmetjes die hij toepast zijn buitengewoon origineel en eigen. Het veld is hun speelveld net zoals de taal. Faberyayo:“Ik weet niet meer wat ik mag / omdat er zo veel mag / van mensen die ik niet mag”. In 'Watskeburt' neemt de jeugd de eerste zinnen massaal over van de Jeugd.
Moderat heeft even daarvoor een dansshow neer gezet. Zijn dromerige stem wordt ondersteund met vette beats en ook hier prachtige visuals. Het deel met de handen kan zo de lessen anatomie in en lijkt een cross-over van kunst, wetenschap en mult-media. Erg mooi.
Absoluut de grootste publiekstrekker is Billie Eilish. De jonge muzikante sloeg in als een bom met haar eerste album die ze zonder anderen maakte, met uitzondering van haar broer, waarvan ‘Bad Guy’ de grootste klapper is. Origineel in sound (broeierig spannend), tekst (persoonlijk) en stem (klein en fluisterend in je oor). Hoe ze dat moet doen in de Alpha? Ze heeft de loopbrug op het podium zelf voortgezet in een helling. Met video trics wordt dit een snelweg. Op de grote schermen links en rechts heeft ze beelden. Animatie is een welkome aanvulling op deze Lowlands editie. We hebben fraaie animatiefilms voorbij zien komen, voor en tijdens shows. De audiovisuele show die zij neerzet is intens, zowel het licht als de animatiefilms.
Billie Eilish zingt fluisterend en lijkt een klein meisje op een enorm hoofdzakelijk leeg en donker podium. On stage lijkt het ook een eenzame ziel. Ze zingt niet al te hard of fluistert haar repertoire, bijgestaan door haar warme harmonieën op tape. In de eerste tracks komt haar stem onvoldoende van de grond wat ons betreft. Dit wordt later beter, maar het blijft jammer dat er zoveel stem op tape meedraait. Die lagen van meerdere Billie Eilish vocals kenmerken haar platen. Dat ze dat hier ook doet geeft het gevoel dat je luistert naar een artiest die over haar eigen album heen meezingt. Maar slecht kan ‘t niet worden. Het materiaal is daarvoor te sterk en de show te overtuigend.
De fraaiste nummers zijn nu liedjes die klein blijven, zonder beats, met de mic met haar kalme intense zachte stemgeluid hard opengedraaid. En de camera ingezoomd op haar gezicht. Zoals ‘What I Was Made For', wat indrukwekkend is om bij te zijn. Filmische muziek in het decor van een overvol stadion dat overeind blijft en zo 40.000 man inpakt. En elke individu het gevoel geven dat je alleen bent op je zolderkamertje en Billie Eilish zachtjes naast je neerstrijkt en je troostende woorden komt toefluisteren.
Dankzij een prachtige stem en een zangeres die haar teksten doorvoeld overbrengt. Ze eindigt de show met knallend vuurwerk.
We sluiten af met een glimp van het feestelijke Fanfare Station die de Lima binnenstebuiten keert. Het publiek heeft alle decorplanten van het terrein tot danspartner gemaakt. Mooie Lowlands-Zondag traditie.
Conclusie deze Lowlands: veel mensen in de nagelstudio (vol), de tattoo garden waar je een random plaatje kan laten op je dij (rij) zorgen ervoor dat de kapitaalkrachtige jeugd er elke dag anders en origineel en hip bij kan lopen.
Prachtige opnames op beeld. Gek genoeg zijn de artiesten tijdens de shows vaak op de schermen beter te zien (niet per se groter, maar met meer licht) dan on stage. Met als gevolg dat mensen die voor de artiest staan zich een kwartslag draaien om ze op het scherm te filmen. Animaties rondom de shows zijn buitengewoon kunstzinnig (tekenfilms), grappig (camerabeelden bezoekers) en schurend.
Maar, het is het festival van de opzwepende muziek (Bicep (live), De Jeugd, Viagra Boys, Yungblud) en bovenal het festival van de vrouw. S10, Raye met een waanzinnige stem, Billie Eilish die kleine muziek kan neerzetten voor een massaal publiek. Maar vooral van Sophie Straat omdat ze overal het lef heeft mensen een schop onder hun kont te geven met fantastische teksten vanuit haar tenen vertolkt. Wende blaast iedereen omver met hoe ze emoties en leven doorleven zonder omweg via duizend manieren vertolkt waarbij kunst zegeviert (vakmanschap in zang, dans en schrijverschap). Bij Wende worden animatiefilms niet gemist, ze heeft de hoofdrol.
© Marten Siegers
