Al vanaf het album 'Ben Harper & the Innocent Criminals - Burn to Shine' uit 1999 zijn we fan. Alleen de hoes is al ijzersterk, het portret van de band beloofde een ferme dosis rock 'n roll en een pijnlijke dosis liefdesverdriet, met teksten als "Please Bleed - so I know that you can feel - the damage that you've done". Als we in 2021 'Ben Harper & the Innocent Criminals - Lifeline' uit 2007 tot ons nemen komen we definitief uit onze corona-leemte. De band klinkt zo vol dat het lijkt alsof er 12 muzikanten in de studio staan te jammen en te improviseren waarvan de een nog euforischer wordt dan de ander. Het album is dan ook in zeven dagen opgenomen. Heerlijke ritmesecties, prachtige backing vocals, fantastische teksten als "You can't just say I love you - just have to live I love you" en een slide gitaar rijgen deze bende van soul, gospel, blues, funk en energieke rock aaneen tot een opperst bruisende levendige mix. Ben Harper brengt een dosis optimisme maar ook liefdesverdriet. Hij is een gevoelig singer-songwriter en in elk genre wat hij aanraakt geeft hij het uiterste. Als je denkt dat er een climax in een nummer is, dan gaat hij nog een tandje hoger of dieper. De uithalen, vanuit zijn tenen, gaan door merg en been.
Met dat alles bij elkaar staat Harper bij ons aangeschreven als een van de beste zangers. Met blueslegende en mondharmonicaspeler Charlie Musselwhite maakt hij 'Get Up' en klinkt daarin zelf als een blueslegende. 'Winter is For Lovers' uit 2020, eveneens met Musselwhite, is volledig instrumentaal. Harpers recente album 'Bloodline Maintenance’ komt op één track na (waarin hij sneert naar conservatief America ten aanzien van Black Live Matters) op 22 juli uit. Deze tournee deelt hij later het podium met Harry Styles voor wie hij een bijdrage leverde aan diens recente album. Het enige minpuntje van de show vanavond in Paradiso, is dat er weinig nummers van onze lievelings albums worden gespeeld. Op 'Burn to Shine' en 'Steel my Kisses' na niets van de plaat 'Burn to Shine' en van het album 'Lifeline' helemaal niks. Dit is een persoonlijke constatering, maar allerminst een teleurstelling, blijkt.
Het voorprogramma van vanavond, Nathan Graham, gaat niet door vanwege een geannuleerde vlucht. Dat maakt dat we bijna anderhalf uur voorin de zaal staan te wachten. Als de band opkomt, nemen ze eerst het uitzinnige gejoel van het publiek in ontvangst, waarna ze (zes man sterk) het nieuwe 'Below Sea Level' a capella inzetten. Dat is een nogal gedurfde opening. De djembe speler Leon Mobly hitst de boel nog wat meer op met een uitzinnige presentatie van solo's. De reggae-achtige tracks doen ons denken aan de band van Keith Richards, the X-Pensive Winos. Eindeloos lekker strakke ritmes van drums, bas en slaggitaar. Het recente ‘We need to talk about it' klinkt heerlijk. Het lijkt er op dat Harper zijn Dumble versterker meegenomen heeft waardoor het optreden de scheurende sound van de Jimi Hendrix Experience evenaart. Hij zingt over slavernij en dat je ofwel een Christen bent of een racist, maar niet beide kunt zijn. Die staat.
'Steel my Kisses' gaat over in 'Need to know Basis' wat eveneens lekker schuurt. Het nummer komt later nog een keer voorbij waarbij het publiek decor mag zijn voor een videoclip die ter plekke hier in Paradiso opgenomen wordt. Harpers praatjes zijn oprecht geestig. Tegen een spreker in het publiek vooraan zegt hij: "You got the best spot, right between my legs”. Waarmee hij een persoonlijk ongemak etaleert. Dat doet hij eveneens in een monoloog over een pinkje dat er overbodig bij hangt als hij zijn pedal steel bespeeld. Ook nu is het comment van een bezoeker: "I think it's just very chic," voer voor hilariteit. De typische scheurende gitaren, jankende steel en wat duistere sound maken zeer spannende muziek. Het is een vette sound. In de akoestische nummers, alleen op gitaar, brengt de artiest menigeen in vervoering. Zelfs akkoorden van voor ons onbekende nummers bezorgen kippenvel. Voor wie tijdens een rustig nummer even een colaatje en een water wil halen: het publiek staat opgesteld als een delegatie van Farmer Defence Force op de A7; je komt er bijna niet langs. Niet omdat ze boos zijn, maar omdat ze in de muziek zitten en je gewoon niet opmerken. Terug zonder te duwen, maar met inhoud van de bekers is een nog grotere uitdaging.
De symbiose die er is tussen publiek en Ben is magisch. Het publiek dat vanaf binnenkomst al euforisch is brengt Ben in verlegenheid en uitzinnigheid. hij weet soms niet waar hij het moet zoeken. Hij fabriceert dansjes en bewegingen die laten zien dat zijn emotie niet binnen kan blijven. Hij is lovend over het publiek en het mooiste theater van de wereld. We zijn erg onder de indruk van de zaal, wat meer een tempel is met zijn galerijen op twee verdiepingen balkons rondom, met zuilen die doen denken aan de mooiste stationsgebouwen uit 1890. Als hij zegt dat dit de mooiste zaal van de wereld is, dan is dat zo. In zijn muziek zie je eenzelfde soort van lastigheid in emotie. Hij perst, wringt en trekt alles uit zijn diepste naar buiten. In 'I shall not Walk Alone' is voelbaar hoe hij zijn ziel er in legt. Het is ontroerend hoe een coupletje hoog en bijna huilend, smekend, gezongen wordt. Dit is een gebroken man, maar wel een met veel hoop.
Daartegenover staat dat Ben Harper & the Innocent Criminal stevige nummers opbouwen tot een climax die niet de climax blijkt te zijn. Ze gaan nog een tandje hoger, harder, dieper en sneller dan je zou denken dat ze kunnen. In het met een mooie orgel en fijne roffel geopende 'Amen Omen' gaat het uiteindelijk zo tekeer dat ook hardrock kippenvel bezorgt. Met dank ook aan drummer Oliver Charles die zo heftig intens ramt alsof zijn laatste dagen geteld zijn en hij niet ongehoord de pijp uit wil gaan. In 'With My Own Two Hands' toont hij kracht en hoop zonder te prediken.
Als we teruglopen zien we een publiek dat compleet in de ban is. Koppels kijken elkaar in de ogen alsof ze net gehoord hebben dat de tweede wereldoorlog voorbij is, vrienden lopen met grote ogen pratend de deur uit. Iedereen wil Ben zijn, of met hem zijn. Niemand anders kan beschikken over zo'n mooie stem, zulke mooie teksten en zo ijzersterk emoties overdragen. Hij zegt dat de band elke noot die ze spelen ook echt meent, hij spreekt de waarheid.
© Marten Siegers
